Drukte? Bewoners bestaan niet

De binnenstad is de afgelopen jaren veel drukker geworden met meer hotelkamers, meer dagjesmensen en meer Amsterdammers. Steeds meer mensen klagen over die drukte. Zit deze tussen de oren of is er echt een probleem? Zolang we niet weten wat drukte is, wie het veroorzaakt en wat drukte betekent voor bewoners en ondernemers is er niets aan te doen.

(foto Wim Ruigrok)

Wereldwijd groeien steden. Ook voor amsterdam biedt dit kansen. Meer talent brengt nieuwe innovaties, meer starters en meer werk. Maar die groei leidt ook tot meer bewoners, forenzen, studenten en bezoekers. De stad is daardoor veel drukker geworden. Zit die drukte tussen de oren of is er echt een probleem?

Klagen

Steeds meer Amsterdammers klagen over de drukte. Drukte wordt overlast als het je persoonlijk raakt. Elk weekend dronken toeristen voor je huis. Gillende mensen op het terras onder de slaapkamer. Drugsdealers die steeds agressiever hun koopwaar aanbieden. Tijdens de feestdagen overal stapels huisvuil. Bezopen toeristen op de bierfiets die 'achtung Polizei' gillen bij het Anne Frank Huis.
De buurt lijdt hier onder. In de winter en doordeweeks staan vele hotelappartementjes leeg. Er is niemand om een pakje van de postbode aan te nemen. Mijn sigarenwinkeltje is nu de zoveelste souvenirshop. De kaasboer heeft het opgegeven. De helft van de nieuwe horeca en winkels stopt al na een jaar. De buurvrouw vlucht in de weekenden naar haar volkstuintje. Ons buurtje is steeds minder ons buurtje.
Burgemeester Van der Laan erkende in zijn nieuwjaarsrede dat er wat aan de hand is en noemde concrete voorbeelden als hotels die woonruimte verdringen, het fietsparkeren en de drukte op straat. De grenzen van wat de binnenstad kan absorberen zijn bereikt. Er is weer balans nodig tussen wonen, werken en ontspannen.

Balans in de stad

De gemeente heeft daarom het project 'Balans in de stad' gestart. Het uitgangspunt van 'Balans in de stad' is dat Amsterdam blijft groeien. Door die groei ontstaan knelpunten, zoals een intensiever gebruik van straten en parken, meer afval op straat, oneigenlijk gebruik van woonruimte en wachtlijsten voor woningen, scholen en sportverenigingen. Stadsdeelvoorzitter Boudewijn Oranje praat over de perceptie van de bewoners alsof het met de drukte allemaal wel meevalt. Ook ik twijfel wel eens. Drukte komt ook van Amsterdammers die genieten van de binnenstad, de terrasjes en de grachten. Bijna alle wildplassers die worden bekeurd zijn Amsterdammers. drukte zijn we steeds vaker zelf.
Het project 'Balans in de stad' werkt aan een strategie die enerzijds korte-termijnmaatregelen kent, die (het gevoel van) drukte verminderen en anderzijds voor de langere termijn maatregelen uitwerkt voor het opvangen van de gevolgen van de verdere verstedelijking van de metropool. Er wordt gekeken naar het absorptievermogen van de Amsterdamse regio, spreiding van bezoekers in tijd en plaats, de marketing van amsterdam en meer ruimte voor voetgangers. Het roer moet nu om willen we in 2030 twee keer zoveel bezoekers opvangen...

Bewoners bestaan niet

Maar hoe bereik je balans als je niet weet wat bewoners betekenen voor de binnenstad? Als iets niet wordt gemeten, bestaat het niet. Voor mensen die het beleid bepalen, zit het dan in hun dode hoek.
Voorvechters schermen met de tienduizenden banen die de drukte ons oplevert. De miljarden vliegen je om de oren. De economie die overblijft als steeds meer bewoners plaats maken voor hotelkamers is echter magertjes. Het zijn deeltijdbaantjes, met minimumlonen en zonder carriereperspectief voor jongeren. Sociale premies en toeristenbelasting worden massaal ontdoken. Toeristen wonen Amsterdam uit.
De gemeente weet wat de 80.000 centrumbewoners verdienen; 2,5 tot 3 miljard euro per jaar. Daarvan geven ze zeker 1 miljard in de stad uit voor hun natje en droogje en het onderhoud van hun huis. Daarmee doen ze niet onder voor de toeristen. Dan besteden die bewoners hun geld ook nog eens 365 dagen per jaar bij vertrouwde buurtondernemers. Kortom: er is onderzoek nodig naar de waarde van bewoners voor de binnenstad, anders tellen we niet mee en winnen de druktemakers.

Geluksindex

In januari presenteerden de Amsterdamse binnenstadsondernemers de jaarlijkse Amsterdam City index over de economie van de binnenstad. Waar blijft de Amsterdamse Geluks index van de Vereniging Vrienden van de amsterdamse Binnenstad? Die moet gaan over gezond kunnen leven, je vrij kunnen verplaatsen, je veilig voelen, wat je nodig hebt in de buurt kunnen vinden, geen overlast ervaren en waardevol zijn voor bewoners en ondernemers.

Walther Ploos van Amstel

(Uit: Binnenstad 268, januari/februari 2015)