Het Zeemanlaboratorium

Kitty Roukens schreef in Binnenstad 221 over het Zeemanlaboratorium aan de Plantage Muidergracht. Zij maakte zich zorgen over het behoud van de monumentale waarden, inwendig en uitwendig, van dit rijksmonument. Niet ten onrechte, zoals later bleek.

Zeemanlaboratorium

Medio 2007 is een verbouwingsplan bij de Commissie voor Welstand en Monumenten in bespreking geweest omdat de ontwikkelaar hier woningen wilde inbouwen en antwoord wilde hebben op een principevraag het uiterlijk van het gebouw betreffend. Het ging daarbij om het maken van ramen in de plint aan de waterzijde en om dakkapellen aan die kant. De commissie wees beide voorstellen duidelijk af om architectonisch/monumentale en stedenbouwkundige redenen.
Sindsdien is er niets meer vernomen, maar kort geleden werden opeens appartementen in het gebouw op internet aangeboden. Dat betekende dat er minstens een idee van een eigendomssplitsing moest zijn. Later bleek er al maanden eerder zelfs een splitsingsakte te zijn gepasseerd bij de notaris en daarbij moeten precies de grenzen in het gebouw en de bijbehorende buitenruimte worden aangegeven. Dus moet er een bouwplan zijn voor dit monument waarvan echter het Amsterdamse Bureau voor Monumenten en Archeologie niet op de hoogte is en waarvoor op het moment van schrijven van dit stukje ook nog geen bouwaanvraag was gepubliceerd.
Formeel kan dit allemaal, maar het is vanzelfsprekend wel zeer ongewenst. Het stadsdeel is bij dit soort splitsingen niet in het voorterrein betrokken, tenzij het bestemmingsplan hier woningen uitsluit. Als dat laatste zo is, is vooroverleg zonder meer nodig. Maar ook op grond van de Monumentenwet en de Woningwet is zoiets uitermate gewenst, en niet alleen omdat eventuele kopers anders voor zeer onplezierige verrassingen kunnen komen te staan. Wanneer de bouwplannen schade toebrengen aan de monumentale waarden kan vergunning worden geweigerd. Het is duidelijk dat de kopers bezwaar zullen maken tegen zo’n weigering en dat de monumentale waarden in zo’n situatie onder grote druk komen te staan. Of dat hier het geval zal zijn is nu nog niet bekend. Zekerheidshalve heeft de Vereniging het stadsdeelbestuur wel geattendeerd op het ongewenste van deze situatie. Dit mede omdat het niet is uitgesloten dat iets dergelijks zich ook bij andere monumenten voor kan doen.

Herman Pinkse

(Uit: Binnenstad 227, maart 2008)