![]() |
Doorkijkje door de Galgenstraat - nu nog open |
Als je in de toekomst over de Galgenbrug de Galgenstraat op het Prinseneiland inloopt, dan zie je de overkant van het IJ niet meer. De bebouwing op het Westerdok staat er dan precies voor. Vanaf de Galgenstraat zul je ook nieuwbouw boven de huizen op de Bickersgracht zien uitsteken. Hoogten die variëren van 34 tot 40 meter. Er zijn wel plannen en tekeningen, maar de mate waarin het Westerdokseiland met massale nieuwbouw wordt volgebouwd, staat nu nog niet vast, die is nog ‘indicatie’.
Supervisor Rijnboutt van het Amsterdamse grootstedelijke project ‘De Zuidelijke IJ-oevers’ heeft wel eens zijn spijt over het doorkijkje van de Galgenstraat uitgesproken. Dat was toch wel een foutje in alle tentoongespreide zorgvuldigheid. Een vergeten zichtlijn vanaf de Westelijke Eilanden. De gemeente, de bouwondernemers en hun advocaten beweerden steeds dat het bestemmingsplan Westerdokseiland zeer zorgvuldig was voorbereid. Er waren bijna geen zinnen van hun advocaten waarin het woord ‘zorgvuldig’ niet voorkwam.
Men ging ook niet over één nacht ijs. Eerst maakte het zogenaamde Westerdokseiland als een
deelplan deel uit van het bestemmingsplan Zuidelijke IJ-oevers. De Raad van State vond dat
niet goed en vernietigde het plan in 1998. Toen werd er een afzonderlijk bestemmingsplan
voor het Westerdokseiland gemaakt. Dat bestaat uit twee delen. Voor het ene deel ongeveer
100.000 vierkante meter voornamelijk dure huisvesting, Daar gaan nu de palen voor in de
grond en daar kijk je tegenaan als je straks over de Galgenstraat loopt.
Voor het andere deel, het gigantische Kopgebouw midden in het IJ, ook van ongeveer
100.000 vierkante meter, heeft de Raad van State voorlopig nog geen toestemming gegeven.
De bebouwing op het Westerdokseiland ontneemt de doorkijk van de Westelijke Eilanden
naar het IJ, maar dit gebouw zal, als de RvS er tenminste mee instemt, alle doorkijkjes, alle
zichtlijnen en alle perspectieven naar het IJ onmogelijk maken. De Vlugthaven moet ervoor
wijken en het Koloniaal Etablissement (de behuizing van de Politie te Water) moet ervoor
plat.
“Er staat hier zoveel op het spel: de vrije blik op het IJ, de vrije blik vanuit het Oosten op het Westerdoksgebied en de vrije blik op het beschermde stadsgezicht. Nu het ontwerp- bestemmingsplan het gebied ten Westen van de ‘IJ-boulevard’ tot een woongebied verklaart, is er alles aan gelegen voor het overige plangebied de historische en stedenbouwkundige stap te nemen: schrap dit gigagebouw uit het bestemmingsplan”, zei mr. E. Dienaar van de Bond Heemschut (namens het Amsterdam-Overleg, redactie) in zijn beroep tegen het besluit van GS (27-08-2002). Dit standpunt werd toentertijd samengevat in het bezwaar van de Wijkcentra en opnieuw naar voren gebracht in de op 11 februari 2005 gehouden zitting van de Raad van State.
Het stompzinnige in alle zogenaamde gemeentelijke zorgvuldigheid is, dat het gigantische
gebouw juist met het idee van de Amsterdamse zichtlijnen is ontworpen. Daarom zitten er
sleuven en inkepingen in. Supervisor Rijnboutt voor de Zuidelijke IJ-oevers gaf er zijn
toestemming voor.
Het gebouw werd meteen maar uit de inspraak genomen. Als de RvS de juridische vertaling
van het begrip zichtlijnen serieus neemt, sneuvelt het kopgebouw en komt er / blijft er ruimte
voor ligplaatsen voor woonboten. Zonder bestemmingsplan voor dit plandeel is iedereen in
Amsterdam en ook het Koloniaal Etablissement beter af. Voorlopig althans, want zorgvuldige
planners zijn kleine doorbijtertjes. Het mocht op de zitting gezegd worden, het weegt officieel
niet mee in de beslissingen: de Gemeenteraad en GS hebben onjuiste informatie verstrekt over
de mogelijkheden voor de ligplaatsen. Die zijn beperkt en nog steeds niet goed geregeld.
Het besluit tot sloop van het Koloniaal Etablissement werd voor een belangrijk deel
gebaseerd op de vermeende zeer hoge kosten van instandhouding. De inschatting van deze
kosten berustte weer op de aanname dat bij behoud de totale fundering van dit gebouw
vervangen dient te worden.
Raoul van der Weide, secretaris van de vereniging ‘De Loods’, noemde de gemeentelijke plannen ooit een voorbijvarende mammoettanker. Een aardige vergelijking voor de ‘zorgvuldigheid’ van deze grootstedelijke operatie. Maar deze tanker vaart niet meer. Dit gebouw met afmetingen van 180 x 70 x 45 meter boven water, met of zonder sleuven, zal vanaf alle windstreken op het IJ te zien zijn: lelijk, dominant, parasitair. Onnodig en vooral zeer onzorgvuldig. Spijtig toch?
Bert Bakker
Dr. Bakker is bestuurlid van het Wijkcentra Jordaan en Gouden Reael. Hij is namens deze centra betrokken bij de ontwikkelingen op het Westerdok.
(Uit: Binnenstad 214, december 2005)
Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.
Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.
Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.