Turfpakhuizen Waterlooplein

Wat leer je op de Academie van Bouwkunst?

Voor de Academie van Bouwkunst aan het Waterlooplein is een ontwerp voor een verbouwing ingediend van de hand van Claus en Kaan Architecten. Dat lijkt geen goede bijdrage aan het bouwkunstonderwijs, want het ontwerp tast de structuur van het monumentale Arsenaal fundamenteel aan.

Voorgevel aanzicht Academie van Bouwkunst, Waterlooplein, met puisten	Doorsnede Academie van Bouwkunst, Waterlooplein

De voormalige turfpakhuizen, gebouwd in 1610, hebben hun historische uiterlijk nog vrijwel geheel behouden en zijn mede daardoor aan de onherkenbaar veranderde Leprozengracht uiterst belangrijk. Ongetwijfeld zal er intern in de loop van de jaren zeer veel zijn veranderd en functioneel zal er op de huidige situatie zeker het nodige zijn aan te merken. Aan een oordeel over de merites van wat er binnen het gebouw gebeurt wagen wij ons niet. Wij beperken ons tot de ingreep in de kappen van de voormalige pakhuizen. Die is naar ons oordeel volkomen onaanvaardbaar.
Tussen het linker pakhuis en het bredere middelste pakhuis wordt op ca. 7 meter achter de voorgevel een verbinding gemaakt waarvan de bovenkant vrijwel gelijk is aan de nok van het linkerdeel. Links daarvan loopt die nog door in de richting van het voormalige Oudezijds Huiszittenhuis. De daar al bestaande verbinding wordt daarmee verhoogd.
De ook al bestaande lagere verbinding tussen het middendeel en het rechter pakhuis wordt iets verhoogd en om in het doorlopende trappenhuis een goede verlichting te krijgen wordt het rechter dakschild van het complex ‘gesierd’ met een bovenmaats soort lichtkoepel. Op de tekening van de voorgevel komt nog een tweede lichtkoepel voor, maar die is op de andere tekeningen niet te lokaliseren. Wellicht is die onderdeel van een verbouwing van het niet in deze aanvrage opgenomen achterste deel van het complex. Hoe dan ook, het is duidelijk dat de hier voorgestelde verminkende ingreep in de gebouwstructuur onaanvaardbaar is, ook voor wie niet per definitie afwijzend staat tegenover moderne toevoegingen aan historische panden.

Herman Pinkse

(Uit: Binnenstad 213, oktober 2005)